Decydując się na budowę domu lub innego budynku użytkowego niezbędne jest zadbanie o hydroizolację pionową i poziomą ścian oraz ław. Poniżej prezentujemy krótki opis obu tych form.

Hydroizolacja pionowa

Jej zadaniem jest przenikanie wilgoci przez ścianę fundamentową i osłanianie fundamentów budynku od strony gruntu. Jej brak prowadzi do nasiąkania fundamentów wodą. Układa się ją na ścianie fundamentowej, a następnie osłania specjalnie przygotowanym materiałem izolacyjnym. Konieczne jest również dodatkowe zabezpieczenie jej przed uszkodzeniami mechanicznymi. W tym celu wykorzystuje się między innymi folię kubełkową bądź dodatkowe ocieplenia fundamentów. Należy jednak pamiętać, że samo założenie folii nie wystarczy, aby osiągnąć spodziewane efekty, musi ona być bowiem ułożona właściwą stroną, z zachowaniem najwyższej szczelności. Niezbędne jest ułożenie jej z przynajmniej 15-centymetrowym zakładem, a także wywinięcie jej przynajmniej 15 centymetrów na ścianę domu. Poszczególne elementy łączy się solidną taśmą dwustronną.

W budynkach, w których nie ma piwnic stosowana jest izolacja fundametów pionowa, wykonana zazwyczaj z 2 lub 3 warstw lepiku czy innej masy bitumicznej.

W przypadku budynków podpiwniczonych taki rodzaj nie będzie wystarczający, zwłaszcza jeśli na danym terenie wody gruntowe podnoszą się w określonych miesiącach powyżej poziomu wyznaczanego przez ławy. To niesprzyjające warunki do budowy piwnic, jednak jeśli są one niezbędne w danym budynku, konieczne jest zadbanie o solidną izolację przeciwwodną oraz drenaż opaskowy wokół obiektu.

Hydroizolacja pozioma

Jest odpowiedzialna za oddzielenie ściany nadziemia od ściany fundamentowej, która ma bezpośredni kontakt z gruntem. Ma za zadanie zabezpieczyć je przed podciąganiem wilgoci z gruntu. Kiedy powierzchnia ściany fundamentowej zostanie wyrównana, układa się izolację złożoną z dwóch warstw folii lub papy na lepiku. Prawidłowy montaż pozwoli ochronić elementy konstrukcyjne przed działaniem wody, czyli jej wsiąkaniem i podciąganiem kapilarnym.

Tego rodzaju izolacja pozioma fundametów stosowana jest w budynkach znajdujących się powyżej poziomu wód gruntowych. W większości przypadków wykonuje się je z emulsji asfaltowych papy bądź lepiku.

Wykorzystywane materiały:

Papa
Stosowane są zarówno podczas wykonywania pionowej, jak i poziomej izolacji fundamentów. Wyróżniają się doskonałą elastycznością oraz wysoką wytrzymałością mechaniczną. Nie są podatne na uszkodzenia w trakcie montażu i eksploatacji. Ich dużym atutem jest także odporność na czynniki chemiczne oraz promienie UV. Najczęściej stosuje się papy na osnowie wykonanej z włókna szklanego lub polipropylenu, gdyż to właśnie one odznaczają się największą odpornością na rozrywanie i korozję biologiczną. Do najlepszych, a jednocześnie najdroższych gatunków należą papy termozgrzewalne, które modyfikowane są elastomerem SBS, na osnowie z włókien poliestrowych i układane po jednej warstwie, przy wykorzystaniu specjalnej nagrzewnicy. Można również zaopatrzyć się w papy samoprzylepne.

Folia kubełkowa (tłoczona)
Materiały te nie izolują, jednak skutecznie chronią przed wilgocią izolację pionową oraz ocieplenia ze styropianu. Stanowią również zabezpieczenie przed uszkodzeniami, do których może dochodzić w trakcie zasypywania gruntu. To również doskonały element drenażu. Wykonuje się je z bardzo gęstego polietylenu. Dzięki odpowiednio rozlokowanym wytłoczkom możliwe jest skuteczne odwadnianie izolowanej powierzchni. Często folie wzmacnia się siatkami z poliestru, włókna szklanego czy polipropylenu. Na rynku dostępne są również specjalne folie tłoczone fabrycznie zespolone z włókniną drenującą. Grubość tego materiału zazwyczaj wynosi ok. 0,6 milimetra, natomiast wysokość wytłoczeń od 3 do nawet 12 milimetrów. Są one mocowane zazwyczaj przy użyciu gwoździ z podkładkami, a następnie dodatkowo uszczelniane. Górna krawędź najczęściej ochraniania jest tzw. listą startową, natomiast styki pionowe łączone są na zatrzaski, taśmę obustronną lub uszczelkę butylową.

Folia płaska
Elementy wykonane z PVC (grubość od 0,6 mm do 2,0 mm) wykorzystywane są do tworzenia każdego rodzaju izolacji poziomych. Do ich wykonywania konieczne są natomiast folie PE. Należy jednak pamiętać o tym, aby nie były one zbyt cienkie, a więc miały ok. 0,4-0,5 mm grubości. Jeśli wykonywana jest lekka izolacja fundamentu przeciwwilgociowa, wystarczające okazują się zwykłe folie polietylenowe, montowane do ścian przy pomocy specjalnego kleju lub taśmy samoprzylepnej. W przypadku zabiegów średnich i ciężkich stosowane są samoprzylepne folie PE, zgrzewane lub przyklejane po wcześniejszym zagruntowaniu podłoża.

Masa hydroizolacyjna
Wykorzystywane są do tworzenia lekkich izolacji przeciwwilgociowych oraz średnich izolacji przeciwwodnych. Należy jednak uważać na tzw. roztwory bitumiczne. Nie mogą być one wykorzystywane do tworzenia zasadniczej warstwy ochronnej. Stosuje się je natomiast do gruntowania powierzchni jeszcze przed wykonaniem właściwego zabiegu.

Zaprawa hydroizolacyjna
Do najpopularniejszych materiałów należą w tym przypadku masy asfaltowe, asfaltowo-polimerowe, asfaltowo-żywiczne i asfaltowo-kauczukowe, a także różnego rodzaju lepiki. Aplikowane są na ściany za pomocą szczotek, pędzli, wałków, a nawet pac. Kiedy wyschną tworzą niezwykle szczelną, a jednocześnie bardzo elastyczną powłokę. Do izolowania fundamentów od wilgoci wykorzystuje się także silikonowe emulsje i dyspersje akrylowe.

Wykorzystuje się ją do tworzenia każdego typu izolacji pionowej. To drobnoziarnista zaprawa cementowa, która została zmodyfikowana żywicą syntetyczną. Jedne zaprawy po nałożeniu ich na fundamenty tworzą sztywną powłokę, a drugie trwale elastyczną. Sztywne mogą pękać jeśli nałoży się je bezpośrednio po zbudowaniu fundamentów. Dlatego też łatwiej jest wykorzystać warianty elastyczne.

Cieplna izolacja fundamentów

Najlepsze efekty przynosi kiedy tworzy regularną warstwę na ścianie fundamentowej, a także opartej na niej ścianie zewnętrznej. Właśnie z tego powodu najbardziej pożądaną sytuacją jest taka, w której ściana fundamentowa jest izolowana od strony zewnętrznej, natomiast jej izolacja połączona jest ze ścianą nadziemia. Wykorzystuje się do tego polistyren ekstrudowany bądź twardy styropian o obniżonych parametrach nasiąkliwości.

Należy mieć świadomość, że także ściany fundamentowe, które zostały wymurowane z bloczków keramzybetonowych odznaczają się wyraźnie gorszymi właściwościami izolacyjnymi od tych ocieplonych osobną warstwą.Czy warto?

Wszyscy zgodnie twierdzą, że ocieplenie fundamentów i podłóg jest bardzo korzystnym działaniem. Podnoszona jest wówczas termika murów, przy jednoczesnym obniżeniu ich zapotrzebowania na ogrzewanie, co bezpośrednio przekłada się na niższe rachunki.

Jaka powinna być grubość warstwy docieplającej na ścianach fundamentowych? W zupełności wystarczą 3-4 centymetry jeśli wykorzystujemy piankę poliuretanową. W przypadku zastosowania wełny mineralnej konieczna jest grubsza warstwa, ok. 5-6 centymetrów. Jeżeli stosowany jest keramzyt warstwa docieplająca powinna liczyć między 20 a 45 centymetrów, w zależności od sposobu aplikacji.

Należy również pamiętać o innych rozwiązaniach izolacyjnych. Często bowiem odchodzi się od koncepcji wykonania podkładu betonowego pomiędzy podbudową a izolacją termiczną podłogi. Najczęściej taka sytuacja zdarza się w przypadku domów o lekkiej konstrukcji, gdzie podłoga nie jest obciążana potężnymi ścianami działowymi. Taki uproszczony sposób wykonania wymaga jednak akceptacji konstruktora, po uprzednim zwróceniu uwagi na nośność i stabilność gruntu, a także przewidywane obciążenia.

Izolacja cieplna tak przygotowanych fundamentów może być wykonana z różnych materiałów, takich jak:

• kruszywo o odpowiednich właściwościach termicznych, zazwyczaj stosowany jest keramzyt. To droższe rozwiązanie, ze względu na to, że użyta warstwa musi być ok. 4 razy grubsza niż np. styropian. Jeżeli jednak mamy możliwość zrezygnowania z betonu, zastosowanie keramzytu może przynieść nam również wiele pożytku,
• polistyren ekstrudowany, mniej nasiąkliwy i jednocześnie bardziej wytrzymały niż styropian. To jednak również droższe rozwiązanie, które wymaga bardzo stabilnej podbudowy,
• płyty z twardej wełny mineralnej, w stanie suchym charakteryzują się zbliżoną izolacyjnością termiczną do styropianu. W porównaniu z nim są jednak stosunkowo drogie i bardziej nasiąkliwe.